Công nghệ sổ cái phân tán – mở đường cho...

Distributed Ledger Technology (DLT) hay Công Nghệ Sổ Cái Phân Tán là một hệ thống kỹ thuật số cho phép người dùng và hệ thống ghi lại các giao dịch liên quan đến tài sản. Công nghệ sổ cái phân tán lưu trữ thông tin ở nhiều vị trí tại bất kỳ thời điểm nào. DLT không giống như cơ sở dữ liệu truyền thống, không có bất kỳ vị trí trung tâm nào để lưu trữ thông tin. Đây là điểm khác biệt của nó với cơ sở dữ liệu truyền thống. Tính năng phân quyền cũng cung cấp khả năng bảo mật, minh bạch và tin cậy tốt hơn giữa các bên sử dụng nó.

Vậy, Distributed Ledger Technology bắt nguồn từ đâu?

Về cốt lõi, DLT bắt nguồn từ mạng ngang hàng (P2P). Trong bất kỳ mạng P2P nào, các đồng nghiệp giao tiếp với nhau mà không cần một thực thể tập trung. Về mặt kỹ thuật, công nghệ sổ cái phân tán có thể thực hiện được thông qua mạng ngang hàng. Một thuật toán đồng thuận được sử dụng để đảm bảo phân quyền hoạt động.​​

Nguồn gốc của số cái

Cách tốt nhất để xác định sổ cái là mô tả chúng như một cách để lưu trữ thông tin hoặc giao dịch. Quay trở lại hàng thế kỷ trước, sổ cái tồn tại ở dạng giấy.

Với công nghệ và cách tiếp cận mới, sổ cái đã được số hóa trong đó các tài sản hiện được số hóa thông qua một quy trình chi tiết và sau đó được lưu trữ trong mạng.

Các sổ cái máy tính này là cốt lõi của sự đổi mới hiện nay vì chúng cung cấp cho các ngành kinh tế cách giải quyết các vấn đề vốn không thể giải quyết bằng cách sử dụng các giải pháp tập trung truyền thống.

Hầu hết mọi dịch vụ cho đến nay đều quản trị dữ liệu tập trung như một cách để xác thực các giao dịch trong sổ cái. Các ngân hàng là ví dụ điển hình về điều đó. Tuy nhiên, các ngân hàng hiện đang hướng tới một giải pháp thay thế hiệu quả bằng cách áp dụng DLT.

Với những thay đổi trong mật mã và việc triển khai nó đối với công nghệ sổ cái, giờ đây có thể nói rằng các công nghệ sổ cái phân tán đã sẵn sàng để người tiêu dùng và các doanh nghiệp áp dụng hàng loạt.

Các tính năng chính của DLT (vẽ hình mô tả các tính năng)

Công nghệ sổ cái phân tán có một số tính năng chính khiến nó trở nên độc đáo so với các giải pháp sổ cái tập trung. Nói một cách dễ hiểu, DLT được định nghĩa tốt nhất là một sổ cái được sao chép, đồng bộ hóa và được sao chép hoạt động theo cách phân tán.

Các đặc điểm chính bao gồm:

Bất biến: Một sổ cái phân tán sử dụng mật mã để tạo ra sự bất biến và lưu trữ an toàn. Điều này đảm bảo rằng dữ liệu một khi đã được lưu trữ sẽ không thể thay đổi hoặc bị thay đổi.

Chỉ nối thêm: Sổ cái được phân phối chỉ có tính năng nối thêm nên chúng cung cấp lịch sử giao dịch đầy đủ. Điều này hoàn toàn khác so với cơ sở dữ liệu truyền thống nơi dữ liệu có thể được xóa đi hoặc thay thế, dẫn đến dữ liệu bị thay đổi một cách có chủ ý hoặc không có chủ ý. 

Được chia sẻ: Sổ cái không được liên kết với một thực thể duy nhất. Nó được chia sẻ giữa các nút. Một số nút chịu trách nhiệm có một bản sao đầy đủ của sổ cái trong khi các nút khác chỉ có thông tin cần thiết để làm cho chúng hoạt động hiệu quả.

Tiềm năng ứng dụng của công nghệ sổ cái phân tán trong thực tế

Token hóa (Tokenization)

Token hóa là quá trình thể hiện quyền sở hữu tài sản vật chất trên chuỗi khối (blockchain) hoặc sổ cái phân tán. DLT sẽ tạo một bản ghi kỹ thuật số duy nhất để xác minh quyền sở hữu và tính xác thực, bao gồm tất cả hoạt động trong quá khứ.

Các giao dịch liên quan đến tài sản vật chất có giá trị cao, như bất động sản, hàng hóa xa xỉ sẽ được hưởng lợi từ token hóa. Vì các giao dịch này thường tốn nhiều công sức, chi phí vì liên quan đến nhiều hồ sơ, giấy tờ giữa các bên.

Bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán (Post-trade clearing and settlement)

Trong thị trường tài chính – chứng khoán, quy trình sau giao dịch để xác nhận, bù trừ và thanh toán các giao dịch thường phức tạp, tốn nhiều công sức và liên quan đến nhiều bên (công ty chứng khoán, Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký chứng khoán…).

DLT tham gia quá trình bù trừ và thanh toán bằng cách cung cấp thông tin có độ trễ về thời gian rất nhỏ (near-real-time), do đó giảm độ phức tạp, giảm thời gian và chi phí liên quan đến xử lý giao dịch.

Việc đồng bộ hóa dữ liệu trong mạng lưới sẽ loại bỏ sự trùng lặp thông tin ghi chép giữa các bên. Giảm thời gian của việc thanh toán sẽ giảm thời rủi ro đối tác (Counterparty risk) và giao dịch thất bại đồng thời tăng tính thanh khoản của tài sản và tiền.

Đảm bảo tuân thủ (Compliance)

Các nhà quản lý trên toàn thế giới đặt ra các yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt hơn về tính minh bạch các báo cáo của các công ty.

Để tuân thủ các quy định, các công ty cần duy trì và xử lý một lượng lớn dữ liệu liên quan đến rủi ro. Nền tảng DLT có thể lưu trữ những thông tin có tính nhạy cảm cao một cách an toàn đồng thời phát hiện hoạt động gian lận và rửa tiền.

Bỏ phiếu

Đối với nhiều quốc gia có địa hình phức tạp, quá trình bỏ phiếu có thể khó khăn và mất nhiều thời gian. Bằng cách sử dụng DLT, các chính phủ có thể hưởng lợi từ việc cải thiện tốc độ, hiệu quả và độ tin cậy của các phương thức bỏ phiếu của họ. Trên thực tế, nó thậm chí có thể làm tăng tỷ lệ cử tri đi bầu cho các cuộc bầu cử và giảm thiểu khả năng gian lận, vốn thường là chủ đề thảo luận sôi nổi đối với các phương thức bỏ phiếu bằng thư.

Giải trí

Khi phát trực tuyến trở thành một kênh chính để các nghệ sĩ chia sẻ tác phẩm của họ, DLT giúp bạn có thể phân bổ trực tiếp tiền bản quyền một cách hiệu quả. Với DLT, các nhà cung cấp dịch vụ phát trực tuyến có thể hợp lý hóa các phương thức ghi nhận doanh thu toán để thanh toán cho các nghệ sĩ trong một thời hạn hợp lý và với ít phí hơn.

Bất động sản

Với DLT, các nhà phát triển và đại lý bất động sản có thể hiểu rõ hơn về lịch sử của bất động sản. So với các dịch vụ niêm yết truyền thống, DLT minh bạch các quyền sở hữu, cải tạo và bán hàng trước đây. Với điều này, người mua bất động sản có thể hiểu biết tổng thể hơn về bất động sản trước khi mua.

Chăm sóc sức khỏe

Sử dụng DLT, các bác sĩ sẽ không cần hỏi tiền sử bệnh nhân của bạn mỗi khi bạn đến khám. Chỉ với một mã QR hoặc số duy nhất, hồ sơ bệnh nhân có thể được truy cập ở khắp các bệnh viện trên thế giới. Điều này không chỉ có thể giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán sáng suốt hơn mà còn có thể giúp bệnh nhân trong trường hợp khẩn cấp mà họ không thể chia sẻ ngay tiền sử bệnh nhân của mình.

Hoạt động bán lẻ

Đối với các công ty quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu, DLT có thể xây dựng sự đồng thuận về các dữ kiện được chia sẻ. Với điều này, có thể tăng hiệu quả và khả năng hiển thị. Bên cạnh đó, nó có thể làm giảm khả năng gian lận đối với hàng hóa có giá trị cao, dẫn đến tổng thể ít lãng phí hơn và lợi nhuận cao hơn.

Tại sao công nghệ sổ cái phân tán lại quan trọng?

Công nghệ sổ cái phân tán rất quan trọng. Các tính năng chính của chúng như khả năng tiếp cận, tính không thể xâm nhập và trách nhiệm giải trình khiến nó trở nên rất mong quan trọng với các doanh nghiệp ngoài đó. Đó là một cách lưu trữ hồ sơ tạo điều kiện cho sự bất biến, tin cậy và minh bạch đối với các nút tham gia vào quy trình.

Hiện nay vẫn đang ở giai đoạn đầu của một cuộc cách mạng hậu công nghiệp phi thường được thúc đẩy bởi công nghệ thông tin. Đây là cuộc cách mạng mang lại những lợi ích và cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro lớn. Rõ ràng là trong cuộc cách mạng này, sự ra đời của công nghệ sổ cái phân tán đang bắt đầu phá vỡ nhiều mô hình kinh doanh hiện có.

Hồ sơ kế toán của con người có từ thời Babylon, Assyria và Sumer, hơn 5000 năm trước. Nhiều viên đất sét đã tồn tại như một bản ghi chép về những cuộc cách mạng công nghệ ban đầu trong sự phát triển của chữ viết, số đếm và tiền số, các bản ghi sẽ có tuổi thọ tương đương với các viên đất sét. Tuy nhiên, bỏ qua những điều trên, rõ ràng là có một cơ hội rất lớn để phát triển và sử dụng công nghệ sổ cái phân tán vì lợi ích của công dân và nền kinh tế.

————————————————